آئین نامه اجرایی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز
دوشنبه, ۱۱ مرداد ۱۳۹۵اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، آئین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز را که به تصویب هیئت وزیران رسیده، برای اجرا ابلاغ کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دولت، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، آیین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز را که به تصویب هیئت وزیران رسیده، برای اجرا ابلاغ کرد.
متن این آیین نامه به شرح زیر است:
آیین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز
فصل اول - تعاریف و کلیات
ماده 1- در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف- قانون: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز - مصوب 1392- با اصلاحات بعدی آن.
ب- ستاد: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع ماده (3) قانون.
پ- صورتجلسه کشف: گزارشی که بلافاصله پس از کشف کالا یا ارز موضوع قانون با درج اطلاعات در قالب برگه های پیوست این آئین نامه که به مهر دفتر هیئت دولت تأیید شده است، تنظیم و به امضای کاشف یا کاشفان و متهم یا متهمان میرسد.
ت- کاشف: مأمور یا مأموران دستگاه‌های موضوع ماده (36) قانون که با توجه به جایگاه و پست سازمانی خود مسئولیت کشف کالا یا ارز موضوع این قانون را به عهده دارند.
ث- سامانه جامع تجارت: سامانه نرم افزاری جامع یکپارچه سازی و نظارت بر فرآیند تجارت موضوع ماده (3) این آیین نامه که در اجرای بند (الف) ماده (6) قانون شکل گرفته است.
ج- سامانه ارزی: سامانه (پورتال) ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (5) این آیین نامه.
چ- سامانه پنجره واحد: سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی در امور گمرکی موضوع ماده (28) این آیین نامه.
فصل دوم – سامانه های اصلی
الف– سامانه شناسایی و مبارزه با قاچاق
ماده 2- ستاد موظف است با همکاری دستگاه‌های موضوع تبصره (3) ماده (5) قانون و دیگر دستگاه‌های مرتبط، سامانه "شناسایی و مبارزه با قاچاق" را که عمدتاً از طریق سامانه های جامع تجارت و پنجره واحد تغذیه میشود به گونه ای تهیه و اجرا نموده و مورد بهره برداری قرار دهد که ضمن پیشگیری از وقوع قاچاق در مبادی رسمی و غیررسمی، امکان شناسایی کالای قاچاق ورودی و خروجی را در گلوگاههای مختلف حمل، انبار، توزیع درونشهری، عرضه، معامله، اطلاعات بانکی و اطلاعات مالیاتی فراهم نماید.
تبصره 1- ستاد موظف است امکان بهره برداری از سامانه مذکور را برای دستگاههایی که طبق قانون موظف به شناسایی و مبارزه با قاچاق هستند، فراهم نماید.
تبصره 2- به منظور ایجاد سامانه مذکور باید امکان دسترسی ستاد به سامانه جامع تجارت و سامانه پنجره واحد فراهم گردد.
تبصره 3- پایگاه داده و بانک اطلاعات این سامانه در ستاد مستقر خواهد بود.
ب- سامانه جامع تجارت
ماده 3- به منظور یکپارچهسازی اطلاعات مرتبط با سامانه موضوع ماده (2) این آییننامه و کاهش زمینه های بروز قاچاق، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری ستاد و دستگاه‌های موضوع ماده (2) مذکور، "سامانه جامع تجارت" را به گونه ای تهیه و اجرا نموده و مورد بهره برداری قرار دهد که متضمن کلیه فرآیندهای تجارت داخلی و خارجی از جمله صدور، تمدید و ابطال کارت بازرگانی و مجوزهای تجاری بوده و انواع رویه های تجاری اعم از واردات، صادرات و عبور (ترانزیت) را در بر گرفته و یکپارچه نماید. این سامانه باید با اشتراک گذاری اطلاعات موجود در سامانه های مرتبط از جمله سامانه پنجره واحد، سامانه ارزی، سامانه جامع حمل و نقل و سامانه جامع بیمه مورد بهره برداری قرار گیرد، به نحوی که بازرگان بتواند تمام امور خود را در خصوص تجارت از طریق درگاه این سامانه مشاهده و پیگیری کند و از ورود چند باره اطلاعات یکسان و تکراری جلوگیری شود.
تبصره 1- به منظور تشخیص مجوزهای مورد نیاز برای واردات، صادرات و عبور (ترانزیت)، سامانه مذکور در این ماده آخرین وضعیت ضوابط کالایی را از سامانه مربوط به صورت سیستمی و برخط دریافت و به ازای اظهار کالا توسط بازرگان، مجوزهای مورد نیاز برای واردات، صادرات و عبور (ترانزیت) کالاهای اظهارشده را بر اساس شناسه کالا و بدون دخالت عامل انسانی تشخیص میدهد و درخواست صدور مجوز را به صورت سیستمی و برخط برای سازمانهای مجوزدهنده ارسال مینماید. همچنین این سامانه باید مجوزهای صادر شده توسط سازمانهای مجوزدهنده را به صورت سیستمی دریافت و ضمن نمایش به بازرگان، برای سامانه پنجره واحد ارسال نماید.
تبصره 2- در زمان اظهار کالاهای صادراتی از قبیل فرآوردهها و مشتقات نفتی به گمرک، فاکتور شده توسط صادرکننده را از سامانه جامع ثبت برخط معاملات استعلام و مالکیت صادرکننده نسبت به کالاهای اظهارشده را به صورت سیستمی احراز مینماید.
تبصره 3- سامانه جامع تجارت امکان پرداخت الکترونیکی کلیه پرداختهای بازرگان در فرآیندهای تجاری را فراهم مینماید. بدین منظور، دستگاه‌های مربوط مشخصات قبض درآمد را به صورت سیستمی برای این سامانه ارسال و سامانه مذکور پس از پرداخت الکترونیک توسط بازرگان، شناسه یکتای رسید بانکی را دریافت نموده و همراه با اطلاعات پرداخت برای سامانه دستگاه مربوط ارسال مینماید. پرداختها متناسب با موضوع پرداخت به حسابهای مشخص شده طبق قوانین جاری انجام می شود.
تبصره 4- سازمان امور مالیاتی موظف است سامانه جامع امور مالیاتی را به طرق مقتضی با سامانه های موضوع این آیین نامه هماهنگ نموده و نسبت به تبادل سیستمی اطلاعات معاملات با سامانه شناسایی و مبارزه با قاچاق اقدام و ضمن الزامی نمودن درج شناسه کالا در صورتحساب معاملات، امکان استعلام برخط صورتحساب معاملات را در محدوده قوانین و مقررات فراهم نماید.
تبصره 5- گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است اطلاعات مربوط به صادرات و واردات کالاهای کشور را از طریق سامانه پنجره واحد به سامانه جامع تجارت منتقل نماید و به صورت متقابل اطلاعات مکتسبه سامانه جامع تجارت به سامانه پنجره واحد منتقل شود. اختلافات مربوط به تهیه نوع اطلاعات مورد تبادل موضوع این ماده توسط کارگروهی متشکل از وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت (به عنوان رییس)، دادگستری، امور اقتصادی و دارایی (با حضور گمرک)، معاونت اجرایی رییس جمهور و رییس ستاد حل و فصل خواهد شد.
تبصره 6- گمرک جمهوری اسلامی ایران میتواند تا قبل از راه اندازی و بهره برداری کامل از سامانه های موضوع این آیین نامه به نحو مقتضی و با همکاری دستگاه‌های ذیربط نسبت به تبادل مستقیم اطلاعات از طریق سامانه متعلق به هر دستگاه یا از طریق ورود اطلاعات در سامانه پنجره واحد اقدام نماید.
تبصره 7- وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است مطابق ترتیبات مقرر در این آیین نامه، مدل مفهومی و برنامه زمانبندی راه اندازی سامانه مذکور را به کلیه دستگاه‌های مرتبط و ستاد ارایه نماید. کلیه دستگاه ها موظف به ارایه خدمات و تبادل اطلاعات در راستای مدل مفهومی مصوب هستند.
پ- سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری
ماده 4- به منظور ساماندهی امر صدور، تمدید و ابطال کارتهای بازرگانی و جلوگیری از سواستفاده از آنها از طریق کنترل رشته و میزان فعالیت و سقف اعتباری آنها متناسب با رتبه اعتباری مربوط و همچنین تهیه، تنظیم و اعلام شاخصهای مورد نیاز جهت اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری برای تجارت داخلی و خارجی، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری دستگاه‌های موضوع بند (ت) ماده (6) قانون و حسب مورد با همکاری وزارتخانه های دادگستری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر دستگاه‌های ذیربط، "سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری" را برای تجارت داخلی و خارجی تهیه و اجرا نموده و مورد بهره برداری قرار دهد.
تبصره 1- دستگاه‌های ذیربط موظفند بر اساس شاخصهای تعیین شده، اطلاعات لازم جهت اعتبارسنجی اشخاص حقیقی و حقوقی را به صورت سیستمی و برخط از طریق سامانه جامع تجارت برای سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتباری ارسال نمایند.
تبصره 2- وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است رتبه اعتباری متقاضیان را تعیین و به روزرسانی نموده و امکان استعلام و دسترسی عموم به ویژه سازمانهای مرتبط با تجارت داخلی و خارجی را به آن به صورت سیستمی و برخط فراهم نماید.
ت- سامانه ارزی
ماده 5- برای تمرکز اطلاعات مالی صرافیها و رصد و ارزیابی فعالیت آنها و جلوگیری از عرضه و فروش ارز خارج از بانکها و واحدهای مجاز و تعیین شده از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و همچنین جلوگیری از قاچاق ارز و تعیین منشا ارز کالای وارداتی، پس از ابلاغ رییس جمهور بانک مذکور موظف است نسبت به موارد زیر اقدام کند:
الف- تهیه، اجرا و بهره برداری از سامانه ارزی با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و گمرک جمهوری اسلامی ایران.
ب- اعلام و ارسال اطلاعات تمام ارزهای تخصیصی به واردکنندگان کالا به گمرک جمهوری اسلامی ایران به صورت سیستمی و برخط.
پ- تعیین میزان ارز قابل نگهداری و مبادله در داخل کشور توسط هر شخص، همراه مسافر، همراه رانندگان عبوری (ترانزیتی) و مواردی از این قبیل و اعلام عمومی آن به صورت برخط از طریق درگاه اینترنتی خود.
ت- اعلام و ارسال اطلاعات دریافتی از طریق سامانه پنجره واحد در خصوص ورود کالا به کشور به بانکهای عامل جهت رفع تعهدات ارزی وفق قوانین و مقررات مربوط.
ث- تهیه و تدوین دستورالعمل مربوط به(صورتحساب) خرید تعین تکلیف ارز (نقد) ورودی و خروجی بیش از سقف مجاز اعلام شده از سوی آن بانک و اعلام عمومی آن به صورت برخط از طریق درگاه اینترنتی خود و همچنین فراهم نمودن امکان تبادل اطلاعات موضوع این بند با سامانه جامع تجارت.
ماده 6- سامانه ارزی باید به گونه ای طراحی و اجرا گردد که:
الف- درخواست‌های تأمین ارز جهت واردات کالا یا خدمات را به صورت سیستمی از سامانه جامع تجارت دریافت نماید و تمامی این فرایند تا رفع تعهد ارزی به صورت سیستمی انجام شود.
ب- حاوی اطلاعات حواله های ارزی با عاملیت بانکها یا صرافیها، اطلاعات خرید یا فروش ارز توسط صرافیها و همچنین اطلاعات گشایش اعتبارها و ثبت بروات ارزی بوده و حسب مورد به آنها یا صورتحسابهای مربوط شناسه یکتا تخصیص دهد و امکان استعلام اطلاعات مذکور را برای دستگاههایی که بر اساس مأموریت قانونی خود نیازمند دریافت آنها هستند به صورت سیستمی و برخط فراهم نماید.
ماده 7- دستگاه‌های متولی متقاضیان ارز مذکور در مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از جمله سازمان حج و زیارت، وزارتخانههای علوم، تحقیقات فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند به منظور ثبت درخواست تأمین ارز متقاضیان مربوط به خود، امکان تبادل اطلاعات مربوط را به صورت سیستمی و برخط برای سامانه ارزی فراهم نمایند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باید درخواست تأمین ارز را از سامانه دستگاه مذکور دریافت و اعلامیه تأمین ارز را به صورت سیستمی برای سامانه مربوط ارسال نماید.
ماده 8- بانکها موظفند اطلاعات گشایش اعتبار - ثبت بروات و حواله های ارزی و موارد مصرف آن را به صورت برخط در سامانه ارزی ثبت نموده و برای آنها شناسه یکتا دریافت نمایند.
ماده 9- پیش از اظهار کالا به گمرک، اطلاعات منشأ ارز کالاهای وارداتی اعم از بانکی، صرافی، حاصل از صادرات و ارز متقاضی را از بازرگان دریافت و به صورت سیستمی از سامانه ارزی استعلام میشود. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است منشأ ارز تمامی کالاهای وارداتی را به صورت سیستمی و برخط از طریق سامانه ارزی برای گمرک جمهوری اسلامی ایران مشخص کند.
تبصره 1- واردکننده کالا مکلف است منشا ارز کالاهای وارداتی خود را در سامانه ارزی ثبت کند.
تبصره 2- آن دسته از کالاهای وارداتی که منشا ارز آنها در سامانه ارزی مشخص نشده یا در مورد منشا آنها گزارش خلاف ارایه شده است، وفق قوانین و مقررات مربوط ترخیص میشوند اما بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و گمرک جمهوری اسلامی ایران موظفند مراتب را به دبیرخانه شورای عالی مبارزه با پولشویی و همچنین ستاد اعلام کنند.
ماده 10- صرافیها موظفند نسبت به انجام موارد زیر اقدام کنند:
الف- ثبت اطلاعات خرید و فروش ارز و حواله های ارزی به صورت برخط در سامانه ارزی و دریافت شناسه یکتا برای آنها.
ب- ثبت اطلاعات منشا ارز خریداریشده و اطلاعات محل مصرف ارز فروخته شده در سامانه ارزی، به هنگام خرید یا فروش ارز.
پ- خودداری از خرید یا فروش ارزهایی که منشا آنها یا محل مصرف آنها مورد تأیید سامانه ارزی نیست.
ت- ثبت مورد مصرف ارز انتقالی در سامانه ارزی به هنگام انجام حواله های ارزی و همچنین خوداری از حواله هایی که علت آنها مورد تأیید سامانه مذکور نیست.
ث- سامانه جامع حمل و نقل
ماده 11- به منظور یکپارچه کردن اطلاعات حمل و نقل، نظارت سیستمی بر فرآیند حمل و نقل و شناسایی هوشمند کالای در حال حمل و نقل و جلوگیری از جعل اسناد مربوط و جلوگیری از قاچاق سوخت، وزارت راه و شهرسازی موظف است حسب مورد با همکاری شرکت ها و مؤسسات حمل و نقل مربوط، "سامانه جامع حمل و نقل" را تهیه و ایجاد نموده و مورد بهره برداری قرار دهد. سامانه مذکور، باید تمامی مبادی ورودی و خروجی رسمی و مسیرهای حمل و نقل را پوشش داده و حسب مورد اطلاعات مورد نیاز حمل و نقل را از زیرسامانه های زیر به صورت سیستمی و برخط دریافت نماید:
الف- سامانه یکپارچه اسناد حمل و نقل جاده ای.
ب- سامانه یکپارچه ثبت تردد جاده ای.
پ- سامانه یکپارچه حمل و نقل دریایی و عملیات بندری.
ت- سامانه یکپارچه اسناد حمل و نقل ریلی.
ث- سامانه یکپارچه اسناد حمل و نقل هوایی.
ماده 12- سامانه جامع حمل و نقل باید به گونه ای طراحی و اجرا گردد که:
الف- فرآیندهای صدور، اصلاح و ابطال اسناد حمل و نقل را در بر گرفته و امکان استعلام سیستمی و برخط اسناد مربوط را فراهم نماید.
ب- کلیه اسناد حمل و نقل نظیر بارنامه داخلی، راهنامه بینالمللی CMR و پروانه تردد و همچنین عملیات مرتبط را الکترونیکی نموده و مطابق قوانین و مقررات مربوط جایگزین نسخه فیزیکی آنها نماید.
پ- اطلاعات تمام اشخاص از قبیل سازمانها، تعاونیها، شرکتها و مؤسسات حمل و نقل و همچنین اطلاعات مربوط به حمل و نقل و عملیات مرتبط با آن را به صورت یکپارچه و برخط در برگیرد.
ت- اشخاص موضوع بند (پ)، اطلاعات مورد نیاز را به صو
رت برخط به سامانه مربوط ارسال نموده و از طریق آن سامانه، شناسه یکتای اسناد حمل و نقل دریافت نمایند.
ث- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران بتواند اسناد حمل و نقل مربوط به ناوگان در حال تردد را از سامانه شناسایی و مبارزه با قاچاق استعلام و با حمل و نقلهای غیرمجاز برخورد نموده و نتایج اقدام خود را برای سامانه مزبور به صورت برخط ارسال نماید.
تبصره 1- این سامانه باید به سامانه جامع تجارت و سامانه شناسه رهگیری موضوع ماده (13) قانون جهت دریافت مشخصات و خصوصیات کالا و اطلاعات بارگیری و تخلیه متصل باشد و پس از فعال شدن و اعلام رسمی آن توسط وزارت راه و شهرسازی، اطلاعات اسناد صادره مانند پروانههای سبز گمرکی، حواله ها و قبوض انبار، بیجکها و پته های عبور را به صورت برخط دریافت نماید.
تبصره 2- وزارت راه و شهرسازی موظف است ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این آیین نامه، شیوه نامه اجرای بند (الف) این ماده را با همکاری دستگاه‌های ذیربط تهیه و ابلاغ نماید.
ماده 13- وزارت راه و شهرسازی (سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای) موظف است نسبت به انجام موارد زیر اقدام کند:
الف- جلوگیری از صدور بارنامه برای مبادی و مقاصدی که در سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا ثبت نشده اند.
ب- افزودن استعلام سیستمی کدپستی به صورت برخط و الکترونیک در سامانه یکپارچه اسناد حمل و نقل جاده ای.
پ- تهیه، ایجاد و بهره برداری از سامانه یکپارچه ثبت تردد جاده ای به گونه ای که کلیه مسیرهای حمل و نقل جاده ای به امکانات فنی مناسب مجهز گردد و تمامی اطلاعات تردد ثبت شده توسط تجهیزات مزبور از جمله دوربینهای مستقر در جادههای کشور را به صورت برخط در سرور مرکزی یکپارچه نماید.
- [ ] تبصره 1- تجهیزات مزبور باید به گونه ای ارتقا یابند که قابلیت تشخیص انواع پلاک (داخلی و خارجی)، تشخیص تردد در شب و روز و شرایط مختلف آب و هوایی را داشته باشند و بتوانند اطلاعات تردد را به صورت برخط به سامانه مذکور ارسال نمایند.
