اعتبار اسنادى (L.C)
به زبان ساده، اعتبار اسنادى تعهد پرداخت مشروط بهاء کالا توسط بانک به فروشنده مى‌باشد. به‌طور کامل‌تر اعتبار اسنادى تعهد نامه‌اى است که به موجب آن بانک گشايش کننده اعتبار (بانک خريدار) Advising Bank or Issuing Bank به درخواست خريدار بانک ديگرى را که بانک کارگزار Beneficiary ‘s Bank ناميده مى‌شود مجاز مى‌سازد که اگر فروشنده در طى مدت اعتبار (Validity) اسناد حمل کالا منطق با شرايط مندرج در اعتبار اسنادى L.C (Letter of credit) را به بانک کارگزار تحويل دهد بانک مذکور پس از بررسى اسناد با مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادى (معروف به U.C.p) در صورت تطبيق با آن اقدام به پرداخت وجوه متعلقه تا ميزان اعتبار (Credit Amount) به فروشنده نموده سپس اسناد را به بانک ابلاغ کننده اعتبار (بانک خريدار) جهت ارائه به خريدار ارسال مى‌نمايد.
طرفين ذيربط در يک اعتبار اسنادى
- خريدار يا متقاضى اعتبار اسنادي
- فروشنده يا ذى‌نفع
- بانک ابلاغ کننده اعتبار
- بانک کارگزار
مزاياى اعتبار اسنادى
- ترتيب انجام مبادلات تجارى بين‌‌المللى را توسط بانک‌ها فراهم مى‌آورد.
- جهت طرفين درگير در معامله ايجاد امنيت مى‌نمايد.
- تضمين پرداخت توسط بانک فروشنده، به شرط اجراء کليه تعهدات تعيين شده توسط فروشنده.
- بانک تعهد پرداخت را فقط در مقابل دريافت اسناد (نه کالا يا خدمات) مى‌نمايد. بدين ترتيب خريدار بايد قبل از معامله در مورد شهرت فروشنده تحقيق کند.
طبقه‌بندى اعتبارات اسنادى
اعتبارات اسنادى از نقطه نظر اختيارات خريدار
- اعتبارات اسنادى قابل برگشت (Revocable Credits)
- اعتبارات اسنادى غير قابل برگشت (Irrevocable Credits)
در اعتبارات اسنادى قابل برگشت، خريدار مى‌تواند در هر زمان بدون اخطار يا يا اطلاع قبلى به فروشنده با ذينفع يا بانک کارگزار، هر نوع تغييرى را در شرايط اعتبار بدهد و يا آن را لغو کند. اين نوع اعتبار زمانى مورد استفاده قرار مى‌گيرد که فروشنده اطمينان کامل به خريدار داشته باشد.
معهذا بايد در نظر داشت که خريدار و يا وارد کننده تا موقعى مى‌تواند دستور برگشت اعتبار يا فسخ آن را صادر نمايد که از محل آن اعتبار وجهى به فروشنده يا ذينفع پرداخت نشده و يا براتى تحت آن اعتبار قبولى يا معامله نشده باشد، بنابراين خريدار نمى‌تواند نسبت به مبلغ پرداخت شده تحت شرايط اعتبار دستور برگشت صادر نمايد و اين دستور فقط نسبت به مبلغ مانده استفاده نشده اعتبار قابل اجراء خواهد بود.
اعتبار اسنادى غير قابل برگشت اعتبارى است که صرفاً با موافقت طرفين قابل اصلاح يا ابطال است، امروزه اعتبارات اسنادى غير قابل برگشت به‌دلايلى که در بالا به ذکر آن پرداختيم در اغلب قراردادهاى خريد و فروش تصريح مى‌گردد که پرداخت وجه کالا به وسيله گشايش اعتبار اسنادى برگشت‌ناپذير انجام مى‌گيرد. خاصيت اين نوع اعتبار اين است که پس از گشايش به هيچ وجه بدون موافقت ذى‌نفع قابل ابطال يا تغيير شرايط نيست. بديهى است اگر خريدار تقاضاى ابطال يا تغيير شرايط داشته باشد بايد بانک صادرکننده اعتبار و ذى‌نفع موافق باشند.
اعتبار اسنادى از لحاظ تائيد
- اعتبارات اسنادى تائيد شده:(Confirmed Credits)
- اعتبارات اسنادى تائيد نشده: (Inconfrimed Credits)
در نوع اعتبار تائيد شده، فروشنده يا بانک کارگزار به‌دليل عدم اطمينان به بانک گشايش کننده (يا بانک ابلاغ کننده يا بانک خريدار) از خريدار مى‌خواهد که بانک ثالثى پرداخت مبلغ اعتبار را تائيد و تضمين نمايد.
اصولاً در جوامعى که ثبات سياسى و اقتصادى بر آنها حاکم نمى‌باشد، چنين اعتباراتى از سوى فروشندگان عنوان مى‌گردد. معمولاً اعتبار تائيد شده به صورت غير قابل برگشت گشايش مى‌گردد. در صورتى که فروشنده يا بانک کارگزار، بانک گشايش کننده اعتبار را قبول داشته باشد ديگر نيازى به تائيد اين بانک توسط بانک ثالثى نمى‌باشد اين نوع اعتبارات را تائيد نشده مى‌خوانند.
اعتبارات اسنادى از لحاظ قابليت انتقال و واگذارى از ذينفع به شخص ثالث
- اعتبار اسنادى قابل انتقال (TRANSFERABLE CREDITS)
- اعتبار اسنادى غيرقابل انتقال (NONTRANSFERABLE CREDITS)
هر يک از دو نوع اعتبار ممکن است قابل برگشت يا غيرقابل برگشت، تأئيد شده يا تأئيد نشده باشند اعتبار اسناد قابل انتقال به اعتبارى اطلاق مى‌شود که تحت آن ذينفع اعتبار حق دارد از بانک پرداخت‌کننده يا قبول‌کننده يا هر بانک ديگرى که مجاز به معامله اسناد شده، درخواست نمايد که اعتبار را کلاً يا جزئاً در اختيار شخص يا اشخاص ثالث (ذينفع‌هاى ثانوي) قرار دهد.
اعتبار اسنادى از لحاظ قابليت تقسيم توسط ذينفع اوليه
- اعتبارات اسنادى قابل تقسيم (DIVISIBLE CREDITS)
- اعتبارات اسنادى غيرقابل تقسيم (NON-DIVISIBLE CREDITS)
اعتبارات اسنادى قابل تقسيم مشابه اعتبارات قابل انتقال است. در اين نوع اعتبارات ذينفع اصلى مى‌تواند اعتبار را بين چند ذينفع ديگر تقسيم نمايد – در مواردى که ذينفع يا فروشنده.; به تنهائى قادر به تهيه و تأمين تمامى کالاى مورد سفارش نمى‌باشد و مجموعه کالا بايد از چند منبع تهيه گردد، ذينفع يا فروشنده از خريدار خواستار اعتبار اسنادى قابل تقسيم را نمى‌نمايد تا بتواند آن را به ساير تهيه‌کنندگان که قسمتى از کالاى مورد سفارش را تهيه نمايند، انتقال دهد.
اعتبارات اسنادى مدت‌دار يا يوزانس (TIME DOCUMENTARY CREDITS/USANCE)
معمولاً در شرايطى که کشور واردکننده کالا از لحاظ ارزى در مضيقه باشد گشايش اعتبار مدت‌دار يا يوزانس مورد درخواست خواهد بود. در اين نوع اعتبار، بانک کارگزار مبلغ اعتبار را پس از مدتى (?? روز، ? ماه، يک سال و …) که در اعتبار مشخص شده است از بانکقرارداد و قراردادهاى خريد هم در اين بخش جهت مطالعه آورده شده است.
آموزش و خريد (Training)
در مورد قراردادهايى که به خاطر ماهيت آنها احتياج به آموزش دارد، فروشنده بايد نيروى انسانى مورد نياز براى نگهدارى و بهره‌بردارى از پروژه را آموزش دهد. روش، سطح، کيفيت، مدت و مکان آموزش و تعداد کارآموزان بايد در قرارداد قيد گردد و طرف پرداخت کننده هزينه‌هاى آموزشى مشخصاً در قرارداد ذکر گردد.
کارکنان خارجى در خريد (International Employees)
در صورتى که در قراردادهاى خريد کالا و خدمات، به کارکنان و کارشناسان خارجى نياز باشد در اين صورت حدود استفاده از کارکنان خارجى با توجه به نوع تخصص آنان در قرارداد قيد مى‌گردد.
تعديل قيمت در قرارداد (Price Adyustement)
در صورتى که با توجه به موضوع قرارداد پيش‌بينى تعديل قيمت ضرورت داشته باشد بايستى چگونگى تعديل قيمت براى قسمت ريالى و ارزى به‌طور جداگانه دقيقاً در متن قرارداد مشخص و قيد گردد (براساس مقررات بانک).
نقشه‌ها و دستورالعمل‌ها
در قراردادهاى خريد ماشين‌آلات و تجهيزات فني، فروشنده بايد متعهد شود که کليه نقشه‌ها و دستورالعمل‌هاى لازم براى نصب، راه‌اندازي، بهره‌بردارى و نگهدارى را در اختيار خريدار قرار دهد.
انتقال و واگذارى قرارداد به غير (Transfer of Contract)
انتقال کل قرارداد از طرف فروشنده به غير، مجاز نمى‌باشد.
واگذارى قسمت يا قسمت‌هائى از قرارداد به پيمانکار يا پيمانکاران دست دوم موکول به موافقت خريدار مى‌باشد، بديهى است در اين مورد مسؤوليت، تعهدات و تضمينات طرف اصلى قرارداد به قوت خود باقى است.
تغيير شرايط و مشخصات فنى قرارداد
تغيير در شرايط و مشخصات فنى قراداد با رعايت مقررات و قوانين مربوطه با توافق طرفين قراداد امکان‌پذير مى‌باشد.
ابطال قرارداد (Concelation – Null and Void)
چون حاکميت قوانين ايران بر معاملات و قرادادها تکليف گرديده است در صورتى که موضوع قرارداد و شرايط آن مخالف قوانين موضوعه ايران باشد. قرارداد باطل (مگر با اخذ مجوز)
فسخ قرارداد (Termination)
در تنظيم قراردادها بر حسب نوع معامله بايستى سعى شود حق فسخ در هر مرحله از معامله پيش‌بينى گردد، در هر صورت بايستى شرايط فسخ، نحوه اطلاع از آن، جبران خسارات احتمالى و ميزان آن و در صورت لزوم مسؤوليت احتمالى هر يک از طرفين براى تأمين منافع طرف ديگر در قرارداد تصريح شود، تا از هر گونه ابهامى در نحوه فسخ و آثار آن پرهيز گردد.
پيش فاکتور (Proforma Invoice)
پروفرما، يا پيش فاکتور سندى است که توسط فروشنده صادر مى‌گردد و مندرجات پروفرما شامل نام و نشانى فروشنده و خريدار، نوع، مقدار و تعداد کالا، قيمت واحد کالا و قيمت کل، شرايط پرداخت (Terms of payment) و زمان تحويل کالا (Delivery time)، مدت اعتبار پروفرما (validity) و مبداء کالا (Origin) است.
تهيه پروفرما (پيش فاکتور)
پروفرما از فروشندگان واجد شرايط (با توجه به ليست) Q.S.L و منابع خريدهاى قبلى درخواست مى‌شود. جهت تهيه پروفرما، نياز به اطلاعات ذيل مى‌باشد که اين اطلاعات از طريق Letter of inquiry، از فروشندگان خواسته مى‌شود. که مندرجات آن به شرح ذيل مي باشد:
قيمت Unit price and total amount for each ITEM
مبداء کالا Origin of the material
حمل و نقل Shipment
مدت اعتبار پروفرما Period of validity
زمان تحويل کالا Date of Delivery
نحوه حمل Shipping specification
بازرسى Test،Inspection
شرايط پرداخت Terms of payment
مى‌توانيم جهت اخذ اطلاعات مذکور و تطبيق آن با شرايط خريدار نسبت به انتخاب فروشنده نهايى و در خواست پروفرما اقدام مى‌گردد.
ثبت سفارش
واردکنندگان کالاى مختلف اعم از دولتى و غير دولتى جهت اخذ مجوز ورود قطعى و ثبت سفارش بايد به وزارت بازرگانى مراجعه نمايند. ورود قطعى کالا نياز به ثبت سفارش در بانک نيز دارد. براى ورود کالا واردکننده کالا بايد کارت بازرگانى داشته باشد و مراحل ثبت سفارش ذيل را نيز انجام دهد.
مراحل انجام ثبت سفارش کالا
دريافت اوراق ثبت سفارش توسط متقاضى از وزارت بازرگانى و تکميل آن.
متقاضى پس از اخذ کليه مجوزهاى قانونى مدارک ثبت سفارش را به سازمان ذيربط ارائه نموده و سازمان مزبور نسبت به صدور مجوزهاى لازم اقدام مقتضى به عمل خواهد آورد. (اکثر مجوزهاى صادره به استناد ستون شرايط ورود جدول مقررات صادرات و واردات طبق قانون برنامه سوم حذف گرديده است)
متقاضى پس از اخذ مدارک از سازمان ذى‌ربط به وزارت بازرگانى مراجعه و وزارت مذکور نسبت به سفارش و درج شماره ? رقمى و ممهور نمودن اوراق به مهر ارز اختصاص يافته اقدام مى‌نمايد. (با توجه به سياست ارزي، واردکنندگان جهت ورود کالا تخصيص ارز نمى‌نمايند صرفاً به بورس جهت خريد ارز مراجعه مى‌نمايد)
بانک گشايش کننده با توجه به ارائه مدارک فوق‌الذکر توسط متقاضى با رعايت مقررات مربوط نسبت به گشايش اعتبار اقدام مى‌نمايد.
تشريفات گمرکى جهت ترخيص کالا
تنظيم اظهارنامه و ضميمه کردن اسناد لازم،
مراجعه به دايره احراز هويت جهت تطبيق اسناد با اظهارنامه صاحب کالا و مشخص شدن هويت شخص اظهارکننده براى محرز شدن مالکيت،
مراجعه به دايره فنى جهت بررسى صحت و سقم تعرفه اظهار شده و کامل بودن مدارک ضميمه توسط ارزياب،
مراجعه به دايره صندوق جهت ارائه فيش بانکى پرداخت شده و تطبيق فيش بانکى با مبلغ پرداختى در اظهارنامه،
مراجعه به دايره پروانه جهت صدور پروانه سبز گمرکي،
مراجعه به دايره کوتاژ جهت ثبت مشخصات اظهارنامه در دفتر کوتاژ گمرک و تعيين کارشناس مربوطه با توجه به تقسيمات انبارها بين کارشناسان و سپس تعيين ارزياب توسط کارشناس،
مراجعه به ارزياب مربوطه جهت بازديد از کالا و بررسى اوليه و تطبيق کالا با مدارک ضميمه، در اين مرحله ارزياب براساس آنچه ديده اظهارنامه را پشت‌نويسى مى‌نمايد.
مراجعه به آزمايشگاه جهت تائيد نوع کالاى موجود در انبار با کالاى اظهار شده (در صورت لزوم)
مراجعه به دايره ارزش جهت بررسى صحت ارزش اظهار شده و تطبيق ارزش کالا با سوابق موجود در گمرک،
مراجعه به ارزياب جهت بررسى مجدد و درستى محاسبات انجام شده،
مراجعه به کارشناس مربوطه جهت بررسى اظهارنامه،
مراجعه به رئيس سرويس ارزيابى جهت بررسى و تائيد مراحل ارزيابي،
مراجعه به دايره کوتاژ جهت خارج کردن کالا از دفاتر کوتاژ،
مراجعه به درب خروج جهت بررسى اظهارنامه و همچنين صدور اجازه بارگيري،
مراجعه به انبارهاى عمومى و ارائه کپى بيمه‌نامه و بررسى صحت ارقام پرداختى بابت انبارداري، باربري، تخليه و بيمه محلى و اخذ بيجک،
مراجعه به انبار جهت بارگيرى و تحويل گرفتن کالا،
مراجعه به باسکول جهت توزين کالا و مطابقت وزن کالا با وزن اظهار شده،
مراجعه به درب خروج جهت بررسى مجدد و رويت کالا بر روى وسيله حمل و تطبيق کالا با مدارک ضميمه (پروانه سبز و احتمالاً اظهارنامه)
مراجعه به گارد (نگهبان انبارهاى عمومى و در بنادر به نگهبانان يا گارد بنادر و کشتيراني) گمرک، جهت رويت مجوز خروج و دادن اجازه خروج به وسيله حامل کالا از درب گمرک.
ضمائم اظهارنامه گمرکى
اصل قبض انبار
اعلاميه فروش ارز بابت واردات
اصل پروفرما Proforma يا کپى برابر با اصل شده توسط بانک
اصل برگه ثبت سفارش
اصل فاکتور
ليست عدل‌بندي
اصل گواهى مبداء
بارنامه حمل
اصل بيمه‌نامه حمل
کپى وکالت‌نامه معتبر (در صورت ترخيص کالا توسط نماينده صاحب کالا)
کپى معرفى‌نامه
کپى کارت بازرگانى معتبر صاحب کالا
کپى کارت بازرگانى معتبر حقالعمل کار
کپى کارت حقالعمل کارى معتبر
معافيت‌ها و مجوزهاى لازم براى ترخيص
کپى کارت کُد اقتصادي
ترخيص کالا – اظهارنامه گمرکى
اظهارنامه گمرکى عبارت است از هر گونه اظهار يا عملى به هر شکل که مورد قبول گمرک باشد، اطلاعات مورد نياز راجع به اشخاص يا محموله يا کالا و … به گمرک اعلام مى‌شود.
اجراى طرح مرسوم Asycuda مستلزم استفاده از اظهارنامه SAD است اظهارنامه SAD در دونوع تنظيم مى‌شود يکى براى تنظيم واردات يا صادرات براى يک قلم کالا و ديگرى براى تنظيم واردات يا صادراتى بيش از يک قلم نمونه اين گونه اظهارنامه‌ها که در گمرک مورد استفاده قرار مى‌گيرد.
خروج کالاى وارداتى از گمرک مستلزم انجام تشريفات گمرکى است و صاحب کالا يا نماينده او بايد اظهارنامه گمرکى را تنظيم و به ضميمه اسناد خريد و فهرست عدل‌بندى و گواهى مبداء به گمرک ارائه دهد.
راستاي اعطاي خدمات بهينه ،سهولت هر چه بيشتر در ارسال سفارش و تحويل كالا و در نهايت تامين رضايت مندي مشتريان ؛ ايمن الكترونيك بر آن شده است مراحل ارسال سفارش تا تحويل كالا را مرحله به مرحله بيان كرده و تصويري شفاف از مراحل اين كار را به شما عزيزان ارائه نمايد .
